"Ηθοποιός, σημαίνει Φως"... όμως και η υποκριτική έχει τις σκοτεινές στιγμές της!

Την πιο σκοτεινή της στιγμή πρέπει να την γνώρισε η ηθοποιία τον Ιανουάριο του 1989 όταν αποφάσισα να.. ασχοληθώ με το θέατρο!
Χρόνια πριν ακόμα η Disney βγάλει στις αίθουσες το γνωστό παραμύθι, ο Σύνδεσμος Φροντιστηρίων Ξένων Γλωσσών Ανατολικής Κρήτης, αιώνες μπροστά από την εποχή του (!!!), αποφάσισε να ανεβάσει την παράσταση "Ο Αλλαντίν και το μαγικό λυχνάρι" με πρωταγωνιστές μαθητές από τα φροντιστήρια Αγγλικών του Ηρακλείου!
Υπεύθυνος της παράστασης, σεναριογράφος και σκηνοθέτης ήταν ο καθηγητής μου Γιάννης Μελεσσανάκης ο οποίος, λόγω της συμπάθειας που μου είχε, φρόντισε εντέχνως να παρακάμψει στην περίπτωσή μου τον κανόνα που είχε τεθεί οι "ηθοποιοί" να έχουν έστω το PALSO Elementary και να με καλέσει να λάβω μέρος στον θίασο.
Και όταν μιλάμε για θίασο, μην φανταστεί κανείς κανένα ομοιογενές σύνολο! Εγώ ήμουν ο μικρότερος σε ηλικία στην πρώτη γυμνασίου τότε, το μοναδικό αγόρι, ενώ ορισμένα από τα κορίτσια βρίσκονταν σε επίπεδο lower και έδιναν γενικές εξετάσεις για να περάσουν στο πανεπιστήμιο την επόμενη χρονιά!
Ξεκινήσαμε πρόβες στον χειμώνα του 1988. Συναντιόμασταν κάθε Σάββατο απόγευμα στα παλιά γραφεία του συλλόγου που βρίσκονταν στην οδό Βικέλα στο κέντρο του Ηρακλείου.
Θυμάμαι με πολύ νοσταλγία τις μέρες εκείνες. Ήταν μια ευκαιρία για μένα να αλλάξω παραστάσεις, να κάνω παρέα με παιδιά μεγαλύτερα από μένα. Να ζήσω κάτι διαφορετικό.
Το υποκριτικό μου ταλέντο δεν μπορώ να πω οτι ξεχώριζε (ίσα-ίσα!), όμως είχα όπως και οι υπόλοιποι πολύ όρεξη για αυτό που κάναμε. Δεν θα ξεχάσω πως από τα κοστούμια μέχρι τα σκηνικά ήταν όλα αποτέλεσμα της προσωπικής μας εργασίας, της τρέλας που μας είχε κατακυριεύσει.
Η γενική πρόβα που κάναμε μερικές μέρες πριν την παράσταση στο κινηματοθέατρο Αστόρια, ήταν και παραμένει για μένα κάτι το πρωτόγνωρο. Παρασκήνια, καμαρίνια, το στήσιμο των σκηνικών, πρόβα ξανά και ξανά...
Και μετά η παράσταση.....
Δεν θυμάμαι λεπτομέρειες, ειλικρινά. Ήμουν τόσο ζαλισμένος όταν βγήκα στη σκηνή να πω τις ατάκες μου που σχεδόν δεν κατάλαβα πως άρχισε και πώς τέλειωσε όλο αυτό.
Τα μόνα πράγματα που κατάφερα να συγκρατήσω ήταν η ζέστη από τους προβολείς που ένοιωσα στο πρόσωπο μόλις βγήκα στη σκηνή και οι φωνές των φίλων μου από τον εξώστη!
Η... επιτυχία μας συνεχίστηκε μετά από μερικές μέρες σε μια δεύτερη παράσταση που δώσαμε στον χώρο του Λυκείου Αγίας Βαρβάρας, μερικά χιλιόμετρα έξω από το Ηράκλειο, βελτιωμένοι τεχνικά και υποκριτικά είναι η αλήθεια, χωρίς συνέχεια πάντως.
Κρίμα.
Ήταν η τελευταία φορά που βρεθήκαμε όλοι μαζί.
Από τα παιδιά που είχαμε λάβει μέρος στην παράσταση, δεν θυμάμαι και πολλά.
Θυμάμαι πολύ έντονα τη Σοφία που είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Πολύ έντονη προσωπικότητα. Δυναμικός χαρακτήρας, δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί της και ο καυγάς με τον σκηνοθέτη ήταν μια καθημερινότητα! Τα σαρδάμ της ήταν συνεχόμενα, σαν χαλασμένο κασετοφωνάκι ένα πράγμα, όμως αγαπούσε το τραγούδι και η φωνή της ήταν εξαιρετική.
Η Μαρία κρατούσε τον ρόλο της μητέρας. Η γλωσσού της παρέας! Ένα εξαιρετικό παιδί, μια παραγωγός αβίαστου γέλιου, τσιριχτή φωνή και μεγάλο υποκριτικό ταλέντο! Εμένα προσωπικά μου θύμιζε τη Ρένα Βλαχοπούλου στα νιάτα της!
Η Βάσω ήταν η μεγαλύτερη από όλους μας. Άνθρωπος αθόρυβος, τόσο που δεν θυμάμαι καν τον ρόλο της. Ήταν όμως πολύ γλυκειά και την φέρνω στο μυαλό μου με αγάπη.
Η μοναδική από τις συμμετέχουσες που "συναντάω" έστω και στο facebook ακόμα και σήμερα, είναι η Δέσποινα. Κρατούσε τον ρόλο της αγαπημένης του πρωταγωνιστή. Αιθέρια, ντελικάτη. Μια πραγματική ντίβα. Όλοι παιδευόμασταν ένα χειμώνα να μάθουμε πέντε γραμμές κι εκείνη ενώ ερχόταν σπάνια στις πρόβες, ήταν άψογα προετοιμασμένη, τυπική, ουσιαστική... Ανέβηκε στις σκηνή, είπε τις γραμμές της, χόρεψε, τραγούδισε... Άψογη.
Θα θυμάμαι πάντα με αγάπη αυτή την παράσταση.
Με δίδαξε πολλά, συνεχίζει να με διδάσκει αν και πέρασαν τόσα χρόνια.
Το σημαντικότερο όμως που με έκανε να καταλάβω απόψε είναι πως, ακόμα και στις άσχημες στιγμές μας, υπάρχει πάντα κάτι που μπορεί να μας κάνει να νοιώσουμε όμορφα.
Έστω κι αν έχει συμβεί πριν από πολλά πολλά χρόνια.
Μια ξεχωριστή ανάμνηση μπορεί να μας κάνει να χαμογελάσουμε για λόγους που μπορεί να μην είναι προφανείς!

 

 

 

Η "Αγέλαστος Πέτρα" και ο Παναγιώτης Φαρμάκης μέσα μου...

Η Αγέλαστος Πέτρα ήταν, σύμφωνα με την μυθολογία, ένας βράχος στην Ελευσίνα πάνω στον οποίο κάθησε η Δήμητρα για να θρηνήσει για την Περσεφόνη την κόρη της που την άρπαξε ο Πλούτωνας.
Ο μύθος αυτός συγκινούσε πάντα τους Έλληνες και οι λόγοι είναι πολλοί.
Η μάνα που χάνει το παιδί της από τον θεό του κάτω κόσμου.
Ο συμβολισμός του θανάτου.
Ο χειμώνας που σκοτεινιάζει τα πάντα.
Και μετά η ανάσταση.
Η Περσεφόνη κάθε Άνοιξη επιστρέφει στην μητέρα της.
Η φύση ξαναγεννιέται.
Τα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν μια μυστηριακή τελετή που τελούνταν προς τιμή της Δήμητρας και της Περσεφόνης, ήταν δε η ιερότερη και πιο σεβαστή από όλες τις γιορτές της αρχαίας Ελλάδας.
Η απαρχή των Μυστηρίων ανάγεται με βεβαιότητα πριν τον 8ο π.Χ. αιώνα σύμφωνα με την χρονολόγηση των αντικειμένων που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο του Τελεστηρίου.
Τα Ελευσίνια Μυστήρια λάμβαναν χώρα μέχρι το 392 μ.Χ. όταν ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' του Βυζαντίου με διάταγμά του διέταξε το κλείσιμο όλων των αρχαίων ιερών σε μια προσπάθεια να καταστείλει την αντίσταση των οπαδών της αρχαιοελληνικής θρησκείας στην επιβολή του Χριστιανισμού.
Τα τελευταία απομεινάρια των Μυστηρίων εξαλείφθηκαν το 396 όταν ο βασιλίας των Γότθων Αλάριχος, συνοδευόμενος από χριστιανούς ιερείς, κατέστρεψε το ιερό της Ελευσίνας και θανάτωσε όλο το ιερατείο....
Οι εποχές που ακολούθησαν φέρθηκαν αμείλικτα στην Ελευσίνα.
Πόνος κι εγκατάλειψη για μια από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας.
Η ταφόπλακα στην ιστορική σημασία της πόλης, σφραγίστηκε κατά κάποιο τρόπο τον 20ο αιώνα.
Η ευρύτερη περιοχή του κάμπου της Ελευσίνας μετατράπηκε σε βιομηχανική ζώνη διύλησης πετρελαίου, οι γύροι λόφοι έγιναν πρώτη ύλη του τσιμέντου που χρησιμοποιήθηκε στην Αθήνα της αντιπαροχής από τα εργοστάσια της περιοχής και η Ελευσίνα υποβαθμίστηκε τόσο πολύ που το όνομά της έχει γίνει συνώνυμο της βιομηχανοποίησης, της εγκατάλειψης, της κακώς εννοούμενης ανάπτυξης.

Ο Φίλιππος Κουτσάφτης

Τον Φίλιππο Κουτσάφτη παρακίνησε στις 20 Μαίου 1988 "Τύχη Αγαθή" όπως ο ίδιος αναφέρει να ξεκινήσει να φτιάξει ένα αφιέρωμα στον τόπο της Περσεφόνης και της Δήμητρας.
Τα γυρίσματα κράτησαν 10 χρόνια και είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργθεί ένα πραγματικό αριστούργημα που κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2000.

Η ταινία ταξιδεύει μέσα από τα μάτια των κατοίκων της Ελευσίνας στην ιστορία της περιοχής.
Ζωντανεύει την δεκαετή καθημερινότητα των ανθρώπων που ζουν σ αυτή. Νοιώθει τα προβλήματά τους, πονάει με τις ανησυχίες τους.
Περπατάει δίπλα τους στις ανασκαφές που γίνονται στις γειτονιές της, που φέρνουν ξανά στο φως του Ήλιου εικόνες μοναδικές και αμέσως μετά τις κλείνουν πίσω από τις πόρτες μιας αποθήκης.
Ο αρχαιολογικός χώρος γίνεται οικόπεδο, το οικόπεδο οικοδομή και η οικοδομή πολυκατοικία.
Οι άνθρωποι αλλάζουν, οι γειτονιές αλλάζουν.
Μόνο η Ελευσίνα μένει ίδια...
Όσες φορές κι αν δω την Αγέλαστο Πέτρα, τόσο περισσότερο αισθάνομαι πως τελικά το θέμα της ταινίας δεν είναι η Ελευσίνα αλλά ο θεόσταλτος "πρωταγωνιστής" της, ο Παναγιώτης Φαρμάκης.
Ένας άνθρωπος άστεγος, άπατρις που ο σκηνοθέτης τον χαρακτηρίζει "σαλό" ο οποίος έχει μια "σαλεμένη σχέση" με τα αρχαία της περιοχής.
Κι όμως, αυτός ο άνθρωπος ο περιθωριακός, ενδιαφέρεται για την ιστορία του τόπου κι ας μην έχει γεννηθεί εκεί, περνάει τον χρόνο του διασώζοντας ευρύματα που πετάχτηκαν μαζί με μπάζα στη θάλασσα. Ευρύματα σημαντικά που καταλήγουν στις προθήκες των μουσείων...
Κι όλα αυτά όταν οι υπόλοιποι, οι "κανονικοί", οι "πολιτισμένοι", γκρεμίζουν αρχαία τείχη για να χτίσουν πολυκατοικίες και να υψώσουν άλλα, από οπλισμένο σκυρόδεμα και σάρκα, γύρω τους, πάνω και κάτω τους...

Ο Παναγιώτης Φαρμάκης

Με αγγίζει πολύ αυτή η ταινία.
Την έχω δει δεκάδες φορές, την βλέπω καμία φορά και αποσπασματικά.
Μου αναστατώνει τη σκέψη.
Κάνω των Ελευσίνα πατρίδα μου, βλέπω την καταστροφή δίπλα μου και την αδιαφορία να φωλιάζει στις καρδιές των γειτόνων μου.
Είμαι σίγουρος πως αν ήμουν κάποιος από την ταινία, θα ήμουν ο Παναγιώτης Φαρμάκης.
Ο σαλός με τη σαλεμένη σχέση με τα αρχαία.
Πώς διαφορετικά θα μπορούσα να εξηγήσω τα δάκρυα που πετιόνται από τα μάτια μου όταν στο 32ο λεπτό της ταινίας, με τη μουσική του Κων/νου Β στο παρασκήνιο, οι μπουλντόζες γκρεμίζουν το τείχος της Ιεράς Οδού;
 Υπάρχουν πράγματα πολλά που έχω μετανιώσει στη ζωή μου που δεν τα έκανα.
Ένα από αυτά είναι πως, όταν το 2015 ήμουν υπεύθυνος σε μια ομάδα της Φωτογραφικής Εταιρείας Κρήτης, δεν προσπάθησα αρκετά ώστε να βρω τον χρόνο να δείξω στα παιδιά της ομάδας την Αγέλαστο Πέτρα, αν και το είχα σκοπό.
Κρίμα.
Είναι κάτι που οφείλω στον εαυτό μου...